Dolina Kościeliska w Tatrach. Na co zwrócić uwagę?
Napisane 28.12.2021 przez Aleksander
Tagi: turystyka, atrakcje, noclegi, dolina, zwiedzanie, góry, sprzęt-do-wspinaczki, trekking, buty-górskie, plecak-w-góry, ubranie-w-góry, kijki-trekkingowe, bukłak-do-plecaka, camelbak, wakacje, ferie-zimowe,
Atrakcje turystyczne w okolicy Zakopanego: Dolina Kościeliska czyli jedna z najpiękniejszych atrakcji turystycznych.
Przy ogólnie przyjętym podziale Tatr na trzy części: Bielskie, Wysokie i Zachodnie. Dolina Kościeliska zaliczona jest do Tatr Zachodnich i leży w ich północnej części. W polskiej części Tatr Zachodnich dolina ta jest jedna z największych, będąc mniej więcej równej długości z leżącą na zachód od niej Doliną Chochołowską. Na wschód od Doliny Kościeliskiej leży cały system mniejszych dolin w okolicach Zakopanego, a mianowicie doliny: Małej Łąki, Strążyska, Białego oraz Bystrej wraz z Kondratową, Goryczkową, Kasprową i Jaworzynką. Tatry Zachodnie kończą się, jak wiemy, na przełęczy Liliowe, od której na wschód zaczynają się Tatry Wysokie. W tych z kolei najważniejszymi dolinami są: Dolina Suchej Wody z Halą Gąsienicową, Dolina Roztoki z Doliną Pięciu Stawów Polskich oraz Dolina Rybiego Potoku, w której górnej części leży Morskie Oko. Zgodnie z budową geologiczna i krajobrazem można Dolinę Kościeliską podzielić na dwie części rozgraniczone linią Iwaniacka Przełęcz - Hala Smytnia - Tomanowa Przełęcz. Przewężona trzykrotnie czeluściami stromych skał rozdartych wodami szumiącego potoku, ciągnie się Dolina Kościeliska na przestrzeni ponad 8 km od północnej krawędzi Tatr przy Drodze pod Reglami aż do głównego grzbietu tatrzańskiego pod Błyszczem i Kamienistą. Dolina taka należy do tak zwanych dolin walnych (sięgających od podnóża do głównego grzbietu gór). Ta łatwo dostępna dolina o pięknym i urozmaiconym krajobrazie, jest godnym obiektem masowej turystyki i krajoznawstwa, obiektem o bardzo ciekawej przeszłości gospodarczej. Administracyjnie należy ona do powiatu nowotarskiego, gminy Kościelisko, sąsiadującej od wschodu z powiatem miejskim Zakopanem, od zachodu z gromadami Witów i Dzianisz należącymi do gminy Chochołów. Co do pochodzenia nazwy Doliny Kościeliskiej, jak i całej gminy, panują różne zdania. Według niektórych dawnych doniesień z okresie najazdu Tatarów miała być stoczona w Dolinie Kościeliskiej wielka bitwa między Tatarami a zaciekle broniącymi się góralami. W bitwie tej miało paść wielu Tatarów i górali. Przez dłuższy czas kości ich leżały na znacznych obszarach stąd nazwa doliny. Historycy kwestionują jednak fakt pojawienia się tutaj Tatarów, a tym bardziej stoczenia przez nich wielkiej bitwy w samych Tatrach. Seweryn Goszczyński w swym "Opisie doliny Kościeliskiej" z 1835 roku, wywodząc jej nazwę od kości, jest jednak bardziej ostrożny i mówi o kościach nieprzyjacielskich, zaznaczając, że "według jednych byli to Szwedzi, według innych Tatarzy". Maria Steczkowska, zajmując się problemem nazwy w swych "Obrazkach z podróży do Tatrów i Pienin", cytuje opinię przewodnika górala Jędrzeja Wali, który miał utrzymywać, że nazwę Kościeliska nadano tej dolinie dla jej podobieństwa do kościoła, "gdyż otaczające ją skały kształtem przypominają posągi, kolumny, ołtarze, pomniki, a całość najwspanialszą tworzy świątynię". Sądzić jednak należy, że przewodnik ten powtarzał opinię kogoś przez siebie oprowadzanego; a może nawet jest to opinia samej Steczkowskiej, włożona w usta górala, gdyż wtedy wśród podróżujących i literatów panowała moda porównywania gór do zamków, pałaców czy kościołów. Dlatego też bardziej możliwe jest, że nazwa została przez górali nadana najpierw osadzie górniczej, położonej w dolinie, od prawdopodobnie stojącego tam kościółka wystawionego dla górników pracujących od XV do XIX wieku przy wydobywaniu rud i wytopie metali, o czym szerzej mowa w jednym z dalszych rozdziałów. Kościółek ten miał stać w miejscu zwanym dziś Stare Kościeliska, pomiędzy Kirą Miętusią a Bramą Kraszewskiego. Później nazwa osady górniczej została rozciągnięta na całą dolinę. Te stare Kościeliska były ongiś, jak na owe czasy, całkiem poważną osadą, większą i starszą od samej Wsi Kościelisko leżącej u podnóża Tatr. Pod względem administracyjnym dolina należy do gminy Kościelisko. W stosunku do dawnego osadnictwa podhalańskiego nie jest to wieś stara. W XVIII wieku wszystkie polany, na terenie których powstała później wieś zwana dzisiaj Kościelisko, jak i polany podreglowe leżące na obszarze innych gmin podtatrzańskich były terenem pasterstwa zarówno całosezonowego jak i postojów chwilowych. Zachowała się o tym żywa tradycja na Podhalu, oprócz świadectw w źródłach pisanych. Szałasy pasterskie stały na takich polanach wówczas śródleśnych, jak Pitoniówka, Gaberówka, Gronik. W roku 1799 na obszarze wsi Kościelisko stało 10 domów łącznie z budynkami gospodarczymi. Dlatego też przypuszcza się, że czas powstania Wsi Kościelisko należy odnieść do około roku 1790. Jest bardzo prawdopodobne, że powstanie tej Wsi wiąże się z opuszczeniem przez górników osady Stare Kościeliska na skutek czasowego braku pracy.O mnie
Aleksander
Turystyka to moje hobby i praca zawodowa, od 7 lat prowadzę bazy noclegowe nad morzem i w górach, pośredniczę w rezerwacji miejsc oraz organizuje fakultatywne wycieczki turystyczne po całej Polsce. W wolnych chwilach wspinam się na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej a wieczorami oglądam przez teleskop galaktyki i mgławice. Na blogu opisuje ciekawe atrakcje turystyczne oraz dziele się swoim doświadczeniem z zakresu szeroko pojętej turystyki.
| Poprzedni artykuł: | Schronisko górskie na Śnieżniku |
| Następny artykuł: | Zalety przyczepy kempingowej na wakacjach |