Szaflary - Atrakcje i historia

Napisane 05.09.2020 przez Aleksander

Tagi: atrakcje,

Szaflary to jedna z najstarszych wsi na Podtatrzu, dawna siedziba starostów królewskich. Obecnie obejmującej również wsie Bór i Zaskale. Położona nad Białym Dunajcem w jego „przełomie” wśród wzgórz pienińskiego pasa skałkowego. Miejscowość historyczna o znaczeniu turystycznym, także letnisko i rozwijający się ośrodek kolonijny, ważny pod względem gospodarczym. Wieś zabudowana gęsto przy tzw. starej drodze łączącej Nowy Targ z Zakopanem przed wybudowaniem szosy krakowsko-zakopiańskiej, która przebiega na zachód od wsi, wśród cienistej alei podworskiej. Z Szaflar odgałęziają się drogi: na wschód do Gronkowa przez Bór, na południowy wschód do Leśnicy i druga droga do Gliczarowa, na zachód do Maruszyny, Czerwiennego i Starego Bystrego, a także droga Ludźmierza przez Zaskale. Dalej zachód od szosy krakowsko-zakopiańskiej przebiega linia kolejowa z Nowego Targu do Zakopanego. Północna część wsi, położona koło dawnego dworu, to Szaflary Dolne, Główna część to Szaflary-Wieś. Szaflary powstały przy zameczku zbudowanym na Szaflarzańskiej Skałce w 1245 r. lub wcześniej. Istnieją różne wersje na temat założycieli zameczku, który spełniał rolę królewskiej strażnicy przy trakcie handlowym, pierwotnie biegnącym przez Szaflary. Przez pewien czas właścicielami zameczku byli cystersi, którzy oddawali go różnym dzierżawcom. Jeden z nich bił w zameczku fałszywą monetę i ukarany został przez ekspedycję Ludwika Węgierskiego ok. 1380 r. przez spalenie na stosie. Zameczek wówczas zburzono. Można przypuszczać, że został on odbudowany. Długo jeszcze starostwo nazywano dzierżawa szaflarsko-nowotarską. Dzierżawca Piotr Komorowski w XV w. prawdopodobnie z Szaflar zarządzał starostwem. Dzierżawca Marek Ratułd w 1495 r. obarczał mieszczan nowotarskich ciężarami naprawy zameczku w Szaflarach i utrzymania drogi. W tym samym czasie Ratułd założył we wsi folwark i po raz pierwszy nałożył na lud przymus robocizny folwarcznej. Wynikł z tego kilkuletni spór wygrany przez skarżących się chłopów. Ratułdowie założyli w Szaflarach browar, młyn i łaźnię, siedzibę starostwa przenieśli natomiast do Nowego Targu. Sołtysi szaflarzańscy Kalatowie byli w nieokreślonymi bliżej czasie użytkownikami polany Kalatówki w Tatrach.